Trinh nữ hoàng cung là dược liệu quý có nguồn gốc Ấn Độ và được sử dụng phổ biến trong dân gian. Thần dược chuyên điều trị u xơ tử cung, các bệnh liên quan đến phụ nữ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về công dụng cũng như hiệu quả của dược liệu quý này mang lại.
Nguồn gốc và đặc điểm của cây trinh nữ hoàng cung
Trinh nữ hoàng cung có tên khoa hoc là Crinum latifolium L., thuộc họ Náng (Amarylidaceae), hay còn được gọi là Náng lá rộng, Tỏi tơi lá rộng. Cây có nguồn gốc từ Ấn độ và được trồng rộng rãi ở nhiều nước như Thái Lan, Malaysia, Philippin, Lào, Việt Nam, Ấn độ và cả ở phía nam Trung Quốc. Từ phong kiến thường được dùng cho những phụ nữ còn trinh tiết, được tuyển chọn vào cung nhưng không được vua để ý vì vậy mà có tên gọi như ngày nay.
Trinh nữ hoàng cung là một loại cỏ ưa sáng. Vì vậy, chúng thích hợp để trồng ở những vùng có khí hậu nhiệt đới ẩm tại Việt Nam, dược liệu này được trồng chủ yếu ở các tỉnh miền Nam từ Quảng Nam trở vào. Thân như củ hành tây to, đường kính tới 10-15cm, lá mỏng dài từ 80-100cm có gân lá song song. Hoa mọc thành tán gồm 6-18 hoa màu trắng có điểm màu đỏ tím. Từ thân hành mọc rất nhiều củ con có thể tách ra trồng thành cây riêng.
Thành phần chứa trong cây thảo dược.
Nghiên cứu từ năm 1980 các nhà khoa học cho thấy thảo dược chứa thành phần hóa học chính là alcaloid và được chia thành 2 nhóm:
- Nhóm alcaloid không dị vòng: latisodin, latisolin, beladin.
- Nhóm alcaloid có chứa dị vòng: crinafolidin, ambelin, crinafolin…
Phần thân rễ cây có chứa hai loại glucan như sau:
- Glucan A: Phân tử có chứa 12 đơn vị glucose.
- Glucan B: Phân tử có chứa 110 đơn vị glucose.
Ngoài ra trong thân hành lúc đang ra hoa còn có: pratorimin, pratosin, lycorin,..
Tác dụng của trinh nữ hoàng cung trong điều trị bệnh lý
Dược liệu trinh nữ hoàng cung có thể sử dụng được toàn cây trong y học, tùy theo bộ phận mà có những cách sử dụng với bài thuốc khác nhau:
Tác dụng ức chế sự phát triển của khối u xơ tử cung
Loài cây này được người dân và y học dùng để điều trị các bệnh lý như u xơ tử cung, u nang buồng trứng. Đây là bệnh lý phổ biến thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Ngoài ra, chiết xuất từ trinh nữ hoàng cung kết hợp với lá đu đủ và củ tam thất còn có công dụng chống lại tế bào ung thư.
Sắc 20g lá trinh nữ hoàng cung với 20g hạ thảo khô, 12g rễ cỏ xước, 8g hoàng cầm, 6g hương tư tử. Nếu không có nguyên liệu khác có thể sắc 20g trinh nữ hoàng cung với một lượng nước vừa đủ. Đến khi nước cô đặc tắt bếp chia đều 3 lần uống trong ngày, tốt hơn khi uống nóng.
Bài thuốc giảm đau nhức xương khợp, chữa chấn thương trị máu bầm
Dùng lá tươi dược liệu hoặc thân hành rửa sạch, cắt nhỏ sau đó đem xào nóng lá dược liệu rồi đắp lên vùng xương khớp bị đau hoặc vùng da bị bầm dập. Mỗi ngyà 2-3 lần sẽ tan được vết bầm giảm cơn đau nhức.
Hoặc dùng củ trinh nữ hoàng cung cùng huyết giác, lá cối xay, dây đau xương mỗi loại 20g và quốc lão 6g sắc nước uống mỗi ngày 1 thang.
Chữa viêm loét dạ dày, tá tràng
Bài thuốc điều trị căn bệnh này được thực hiện bằng cách hái 3 lá cây tươi rửa sạch, cắt khúc ngắn và cho vào nồi, thêm hai chén nước sạch. Sắc hỗn hợp đến khi đặc cạn còn nửa chén. Nước sắc được chia thành 3 lần uống trong ngày sau bữa ăn. Hoặc dùng 200g lá khô sắc uống tương tự nếu không có lá tươi. Lộ trình điều trị bệnh kéo dài 20-25 ngày, sau đó nghỉ 10 ngàt rồi bắt đầu với lộ trình mới.
Bài thuốc điều trị ho, viêm phế quản
- Điều trị viêm phế quản, ho: Công thức là lấy 20g trinh nữ hoàng cung, 20g tang bạch bì, cam thảo đất, ô phiến sắc với 600ml nước. Sắc hỗn hợp đến khi cạn còn khoảng 200 ml thì dừng, chia uống 2 lần/ ngày sau 1 tuần sẽ giảm bớt ho.
- Trị viêm họng hạt: dùng lá cây trinh nữ rửa sạch cùng với rễ cây dằng xay nhai cùng với một ít muối, lượng nước tiết ra từ hỗn hợp trên thấm vào cổ họng giúp loại bỏ hoàn toàn viêm họng hạt. Sử dụng ngày 2 lần để đạt hiệu quả tốt nhất.
Khả năng kích thích miễn dịch
Tác dụng của cây trinh nữ đối với hệ miễn dịch chống lại tế bào ung thư được khao học chứng minh thử nghiệm trên chuột trắng. Kết quả cho thấy sự tăng sinh của tế bào lympho T trong máu chuột tăng nhanh và giúp cơ thể chống lại tế bào ung thư. Ngoài ra còn có một số alcaloid có tác dụng ngăn cản sự tổng hợp protein dẫn đến phát triển chậm lại khối u.
Trị mụn nhọt
Với thành phần chống viêm, giảm sưng tấy giàu chất chống oxi hóa có khả năng điều trị mụn, chăm sóc và trị mụn nhọt rất hiệu quả. Chính vì vậy mà điều trị mụn nhọt tại nhà trở nên vô cùng đơn giản. Bạn chỉ cần lấy một ít lá hoặc củ trinh nữ rửa sạch và giã nát sau đó đắp vào khu vực bị mụn nhọt. Để đạt được hiệu quả nhanh chóng có thể kết hợp dùng 20g trinh nữ, kim ngân hoa và 8g cườm thảo đỏ mang đi sắc lấy nước uống. Mỗi ngày uống một thang, chia thành 3 lần uống. Sau một tháng vùng da bị mụn nhọt sẽ khỏi hẳn và trở nên mịn màng.
Một số lưu ý khi dùng cây trinh nữ
Trinh nữ hoàng cung là dược liệu quý có nhiều công dụng nhưng không nên lạm dụng quá nhiều hay tùy ý sử dụng trong thời gian dài. Khi sử dụng cần phải tìm hiểu kỹ càng và lưu ý một số điều sau:
- Không dùng cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú, người suy gan, suy thận.
- Tìm hiểu kỹ hình dáng đặc điểm của cây vì dễ bị nhầm lẫn với một số loại khác như hoa lan huệ, cây náng trắng.
- Không ăn rau muống, đậu xanh trong quá trình điều trị bệnh bằng dược liệu này.
- Không tự ý dùng dược liệu này chữa bệnh vì việc dùng thuốc không đúng liều lượng hoặc phối hợp sai vị có thể gây nguy hại cho sức khỏe. Nên tham khảo ý kiến các bác sĩ trước khi dùng.
